Zarejestrowane w Rejestrze Spadkowym notarialne akty poświadczenia dziedziczenia mają skutki prawne sądowych prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku.
Rejestr Spadkowy prowadzi Krajowa Rada Notarialna na stronie
https://rejestry-notarialne.pl
Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia jeżeli:
a) otwarcie spadku (śmierć spadkodawcy) nastąpiło po dniu 30 czerwca 1984r.
b) nie ma sporu co do osoby (osób) spadkobiercy i wysokości przypadających dla nich udziałów w spadku oraz istnienia czy braku testamentów,
c) w czynności notarialnej będą brali osobiście udział wszyscy spadkobiercy, zarówno ustawowi, jak i testamentowi,
d) nie zostało wydane wcześniej sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się w sadzie postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po spadkodawcy, ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia po nim,
e) testament spadkodawcy nie jest testamentem szczególnym.
Dokumenty potrzebne do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia:
a) odpis skrócony akt zgonu spadkodawcy, (jeśli od chwili śmierci nie minęło pół roku –dwa egzemplarze)
b) odpisy skrócone akty urodzenia spadkobierców, którzy nie wstępowali w związki małżeńskie,
c) aktualne skrócone odpisy aktów małżeństwa pozostałych spadkobierców,
d) wszystkie testamenty spadkodawcy (o ile były sporządzone),
e) numer PESEL spadkodawcy (na przykład unieważniony dowód osobisty zmarłego, zaświadczenie z urzędu gminy),
f) dane z dowodów osobistych spadkobierców (oryginały na umówiony termin),
g) ksero odpisu księgi wieczystej lub nr księgi wieczystej jeśli w skład spadku wchodziła własność lub prawo objęte księgą wieczystą,
h) skrócone odpisy aktów zgonu np. zmarłego wcześniej małżonka spadkodawcy, jego zstępnych czy innych krewnych – do ustalenia w każdym konkretnym przypadku.
Gdyby dla załatwienia sprawy istniały inne jeszcze, szczególne uwarunkowania lub potrzebne były także nie wymienione wyżej dokumenty, notariusz określi je w trakcie spotkania.
W szczególnych przypadkach konieczne mogą się okazać odpisy zupełne aktów stanu cywilnego.
Koszty związane z poświadczeniem dziedziczenia zależą od zakresu czynności dokonywanych przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia.
Przykładowo:
a) protokół z przyjęcia lub odrzucenia spadku przez jedną osobę – 50 zł netto +VAT
b) protokół z przyjęcia lub odrzucenia przedmiotu zapisu windykacyjnego przez jedną osobę – 50 zł netto +VAT
c) protokół z przeszukania Notarialnego Rejestru Testamentów – 200 zł netto +VAT
d) protokół z otwarcia i ogłoszenia jednego testamentu – 50 zł netto +VAT
e) protokół dziedziczenia – 100 zł netto +VAT
f) akt poświadczenia dziedziczenia – 50 zł netto +VAT albo albo akt poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym – 100 zł netto +VAT
g) opłata za wpis w Rejestrze Spadkowym przekazywana do Krajowej Rady Notarialnej – 5zł
h) wypisy aktów – za każdą stronę 6 zł netto +VAT
Notarialny Rejestr Testamentów działa od 5 października 2011 roku. Rejestr pozwala potwierdzić istnienie testamentu tak notarialnego jak i własnoręcznego (jeśli został złożony
u notariusza). Zarejestrowanie testamentu w Notarialnym Rejestrze Testamentów jest dobrowolne i następuje na wniosek testatora. Rejestr nie zawiera żadnej informacji o treści testamentu, zwłaszcza danych osobowych spadkobierców. Potwierdza on jedynie, że określony spadkodawca w ogóle jakiś testament lub testamenty zarejestrował i w jakiej kancelarii (kancelariach) można te dokumenty lub ich wypisy otrzymać. Wskazuje także kancelarię, w której testament został złożony.
W postanowieniu z dnia 15 października 2020 r. I CSK 281/20 Sąd Najwyższy – Izba Cywilna stwierdził, że choć prawidłowe ustalenie porządku dziedziczenia pozostaje także w interesie publicznym, przedmiotem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są przede wszystkim indywidualne prywatne prawa podmiotowe, co powinno skłaniać uczestników postępowania – w trosce o ochronę własnych interesów – do przejawiania niezbędnej inicjatywy dowodowej.